مدیریت ریسک در بورس چیست؟
انواع ریسک در بازارهای مالی و نحوه مدیریت آنها
به هر عکس‌العملی که در زندگی روزمره در برابر خطرات مختلف داریم، مدیریت ریسک یا risk management گفته می‌شود. با این تعریف مدیریت ریسک صرفا مربوط به بازارهای مالی نیست و در زندگی روزمره دائما در حال مدیریت ریسک هستیم؛ مثلا در رانندگی، شروع کسب و کار یا … . البته ممکن است به مدیریت ریسک خود آگاه نباشیم و ناآگاهانه این کار را انجام دهیم، مثلا فرض کنید با سرعت در حال رانندگی هستید و یک دفعه یک مانع جلوی خود می‌بینید و مسیر را تغییر می‌دهید، اینجا شما با در نظر گرفتن خطراتی که برخورد با مانع برای شما دارد، مدیریت ریسک انجام داده‌اید و شاید این مدیریت ریسک را به صورت ناخودآگاه انجام داده‌اید. اما در بازارهای مالی چنین نیست و مدیریت ریسک در بازارهای مالی به صورت کاملا آگاهانه باید انجام شود.
در اقتصاد همیشه خطرات مالی برای سرمایه ما که ممکن است سهام، املاک، سکه، طلا، ارز دیجیتال، پول و … باشد، وجود دارد. به برنامه و چارچوبی به این خطرات را کنترل می‌کند و به این خطرات رسیدگی می‌کند، مدیریت ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار یا معامله‌گر از این برنامه استفاده می‌کند تا کمترین خطر متوجه سرمایه‌اش باشد. خطرات و ریسک‌هایی که در بازارهای مالی وجود دارد متنوع هستند و می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد.
معمولاً طبقه بندی های مختلفی برای انواع ریسک وجود دارد.در یک دسته بندی کلی ریسکی را به دو دسته ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک می توان طبقه بندی نمود. ریسک غیر سیستماتیک ناشی از عوامل مختلف مربوط به شرکت و صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد،نصیر وضعیت مالی شرکت،سیاست‌های تقسیم سود،میزان بدهی ها و ساختار سرمایه و مدیریت ریسک در بورس چیست؟ همچنین شرایط خاص صنعت.
آموزش و تحلیل انواع بازارهای مالی در آخرین نسخه اپلیکیشن سیگنال
ریسک سیستماتیک یا اجتناب ناپذیر ناشی از عوامل بازار و تغییرات در شرایط اقتصادی،اجتماعی و سیاسی است و عوامل بیرون از سازمان در افزایش یا کاهش ریسک سیستماتیک سرمایه گذاری بر روی اوراق بهادار شرکت موثر اند و چون این ریسک ناشی از نوسانات بازار است به آن ریسک بازار نیز میگویند.
در این برنامه به بررسی انواع ریسک های بازارهای مالی و نحوه آنها با حضور آقای فرهنگ صحابی، عضو هیئت مدیره گروه مالی کیما و دکتری مهندسی مالی پرداختیم. ایشان ضمن اشاره به انواع ریسک های موجود در بازارهای مالی به مهمترین ریسک های بازار کریپتوکارنسی اشاره داشتند و توصیه هایی را در همین خصوص برای فعالین بازار ارائه نمودند.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات آموزش بورس به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
ریسک مالی چیست؟
اجتناب از ریسک‌ها ردر بازارهای مالی غیرممکن است و بهترین کاری که یک مدیریت ریسک در بورس چیست؟ معامله‌گر یا سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک‌ها است.
ریسک مالی چیست ؟
به زبان ساده، ریسک مالی یعنی ریسک از دست دادن پول یا دارایی‌های ارزشمند. در بازارهای مالی ریسک به معنای مقدار پولی است که یک فرد با سرمایه‌گذاری یا معامله کردن ممکن است از دست بدهد؛ توجه داشته باشید ریسک فقط به معنای از دست دادن پول نیست، بلکه احتمال از دست دادن پول را نیز شامل می‌شود .
بسیاری از سرویس‌های مالی یا تراکنش ها ذاتاً با خطر از دست مدیریت ریسک در بورس چیست؟ دادن مواجه‌اند و این چیزی است که ما آن را ریسک مالی می‌نامیم .
انواع ریسک‌های مالی:
برای دسته‌بندی ریسک‌های مالی روش های مختلفی وجود دارد که تعریف هریک از آنها بر اساس روش دسته‌بندی و موضوع آن می‌تواند متفاوت باشد. در این مقاله ریسک‌های سرمایه‌گذاری، عملیاتی، حقوقی (compliance) و سیستمی، را به طور خلاصه بررسی خواهیم کرد.
ریسک سرمایه‌گذاری( مدیریت ریسک در بورس چیست؟ Investment Risk )
شکل‌های مختلفی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما بیشتر آنها در ارتباط با نوسان قیمت بازار است. ریسک بازار، نقدینگی( Liquid )، و اعتبار، بخش‌هایی از ریسک سرمایه‌گذاری هستند.
ریسک بازار( مدیریت ریسک در بورس چیست؟ Market Risk )
ریسک بازار به نوسان قیمت دارایی‌ها در بازار مربوط می‌شود. معمولاً سرمایه‌گذارها با ریسک‌های مستقیم و غیرمستقیم بازار روبه‌رو هستند. ریسک مستقیم احتمال از دست دادن دارایی به علت تغییرات نامطلوب قیمت در بازار است ریسک غیرمستقیم در ارتباط با دارایی‌هایی است که ریسک فرعی و ثانویه دارند، یعنی چندان مشهود نیستند. به عنوان مثال در بورس اوراق بهادار نرخ سود به طور غیرمستقیم بر قیمت سهام تاثیر می‌گذارد.
ریسک نقدینگی( Liquid Risk )
در این نوع از ریسک، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نمی‌توانند دارایی خاص خود را بدون تغییر شدید در قیمت آن بخرند یا بفروشند و این نوع از ریسک هنگامی به وجود می‌آید که برای قیمت مدیریت ریسک در بورس چیست؟ مشخصی از یک دارایی خریدار یا فروشنده‌ای وجود نداشته باشد .
ریسک اعتباری( Credit Risk )
ریسکی است که در آن وام دهنده به علت کوتاهی وام گیرنده، پول خود را از دست می‌دهد .
از دید بزرگتر، اگر درکشوری ریسک اعتباری به صورت غیر منطقی رشد کند، آن کشور دچار بحران اقتصادی خواهد شد. بدترین بحران‌های مالی در 90 سال گذشته، به دلیل گسترش جهانی ریسک اعتباری رخ داده اند.
ریسک عملیاتی( Operational Risk )
ریسک عملیاتی، خطر ضررهای مالی است که به علت نقص در فرایندهای داخلی، سیستم‌ها یا روش‌ها، اتفاق می‌افتد. این نقص‌ها غالباً ناشی از اشتباهات انسانی است که تصادفاً اتفاق می‌افتند یا فعالیت‌های کلاهبرداری است که عمدی است.
برای کاهش ریسک عملیاتی، هر شرکت باید به صورت دوره ای بازرسی‌های امنیتی را انجام دهد و در کنار آن رویه‌های قوی اتخاذ و مدیریت داخلی قوی داشته باشد.
نقص‌های عملیاتی همچنین ممکن است به علت حوادث خارجی ایجاد شوند که به صورت غیرمستقیم بر عملکرد شرکت تاثیرگذار خواهند بود، مثل زلزله، رعد وبرق و سایر بلایای طبیعی.
ریسک حقوقی (Compliance)
زمانی که یک کمپانی قوانین و مقررات وضع شده در حوزه قضایی خود را زیر پا بگذارد ممکن است متحمل زیان‌هایی شود که به آن ریسک compliance میگویند. برای پیشگیری از چنین زیان‌هایی، بسیاری از شرکت‌ها رویه‌های خاصی مثل مبارزه با پولشویی ( AML: Anti money laundering ) و سیستم احراز هویت مشتری( KYC: know your customer )، را به کار می‌برند.
ریسک سیستمی( Systemic Risk )
ریسک سیستمی، احتمال وقوع یک رویداد خاص است که باعث ایجاد تاثیرات منفی در یک صنعت یا بازار خاص شود. به عنوان مثال فروپاشی بانک Lehman Brothers بحران مالی جدی در ایالات متحده آمریکا ایجاد کرد که بسیاری از کشورها را نیز تحت تاثیر قرار داد.
ریسک‌های سیستمی اغلب در کمپانی‌هایی مشاهده می‌شود که بخشی از یک صنعت هستند و وابستگی شدیدی یه یکدیگر دارند. اگر بانک لیمن برادرز (Lehman Brothers) وابستگی عمیقی با سیستم مالی آمریکا نداشت، ورشکستگی آن هم تاثیر کمتری داشت.
یک روش ساده برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستمی، عملکرد دومینو است. در دومینو وقتی یک قطعه می‌افتد باعث می‌شود بقیه قطعه‌ها هم بیفتد.
مقایسه ریسک سیستمی با ریسک سیستماتیک :
ریسک سیستمی را با ریسک سیستماتیک اشتباه نگیرید. اساسا ریسک سیستماتیک با رخدادهایی در ارتباط است که کشور یا جامعه را در زمینه‌های مختلفی تحت تاثیر قرار می‌دهد، مثل صنعت کشاورزی، ساخت و ساز، معدن، تولید، امور مالی و . . به همین دلیل ریسک سیستمی را با ترکیب دارایی‌هایی که وابستگی کمی با هم دارند می‌توان کاهش داد ولی این امر در مورد ریسک سیستماتیک کارساز نیست.
جمع‌بندی
در این مقاله در باره چند نوع از انواع بی‌شمار ریسک های مالی صحبت کردیم . وقتی بحث بازارهای مالی به میان می‌آید، اجتناب از ریسک‌ها کاملاً غیرممکن است. بهترین کاری که یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک‌ها است، پس شناخت بعضی از انواع اصلی ریسک اولین گام در ایجاد یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است.
