شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال

پیشنهاد می کنیم برای تسلط بر مطالب کندل ها مقاله نمودار های شمعی_ژاپنی را مطالعه بفرمایید.

کتاب تحلیل تکنیکال شکاف های قیمت

With your arms relaxed at your sides, measure around the fullest part of your chest.

Measure around the narrowest part of your natural waist, generally around the belly button. To ensure a comfortable fit, keep one finger between the measuring tape and your body.

کتابی که در حال حاضر منتشر شده ترجمه سرکار خانم ریحانه نظام آبادی شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال است که پیش‌تر نیز ترجمه چند کتاب در حوزه بازارهای مالی را بر عهده داشته‌اند. حقیر در ترجمه پیش رو فقط به ویراستاری علمی کتاب پرداخته‌ام ضمن اینکه در قسمت‌های مختلف نیز پیشنهادهایی داشته‌ام تا بر این اساس خوانندگان محترم بتوانند با خواندن این کتاب تا حد زیادی بر دانش تحلیل گری خود بیفزایند.

شکاف‌های قیمت یا به تعبیر ژاپنی‌ها «پنجره» یکی از مهم‌ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود. شاید به جرئت بتوان گفت که هیچ ابزاری در تحلیل تکنیکال و همچنین هیچ استراتژی معاملاتی در بازارهای سرمایه بدون در نظرگیری شکاف‌های قیمت کامل نیست. برای هر معامله‌گری بسیار مهم است که از شکاف‌های قیمت و کاربرد آن‌ها اطلاع کافی داشته باشد. به طور کلی شکاف‌های قیمت را اینگونه تعریف کرده­اند: محدوده‌ای از نمودار قیمت که در آن ناحیه معامله‌ای انجام نشده است؛ به عبارت دیگر هیچ قیمت و حجم معاملاتی در آن ناحیه مشاهده نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل تشکیل این شکاف‌ها این است که نقطه آغازین یک کندل، در نقطه پایانی کندل قبل قرار ندارد و بر این اساس به شکاف قیمت، «شکاف حقیقی» نیز می‌گویند شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال چرا که در نمودار واقعاً یک فضای خالی و تهی ایجاد می‌نماید البته نوع دیگری از شکاف‌ها به نام «شکاف‌های جزئی»وجود دارد که در آن هیچ‌گونه فضای خالی در نمودار قیمت مشاهده نمی‌شود. به طور کلی فاصله یا شکاف عبارت است از:

• نقطه حداقل نرخ در روز جاری بالاتر از نقطه اوج روز گذشته یا نقطه اوج نرخ در روز جاری پایین‌تر از نقطه حداقل روز گذشته است. اغلب در نتیجه انتشار اخبار در طول شب به وجود می‌آید.
• ناهماهنگی میان مبالغی که تاریخ وصول آن‌ها فرا رسیده و میزان وجوه نقد واصل شده. این حالت می‌تواند برای یک بانک یا برای افراد معامله‌گر به وجود آید.
• ناهماهنگی بین سررسید‌ها و جریان‌های نقدی در یک بانک یا دفتر وضعیت یک معامله‌گر. ظهور این ناهماهنگی عملاً حضور نرخ بهره است.

در رابطه با تشکیل شکاف‌های قیمت نقطه نظرات روان‌شناسی خاصی وجود دارد. این شکاف‌ها ممکن است زمانی که به سمت پایین یا بالا تشکیل گردند به‌عنوان یک حمایت یا مقاومت طولانی‌مدت در بازار عمل نمایند. معمولاً پس از تشکیل شکاف، قیمت آن را می‌پوشاند که این قضیه در بیشتر موارد مشاهده می‌گردد و نکته جالب‌تر اینکه پس از پر شدن شکاف قیمتی، بازار بازگشت می‌کند و در جهت تشکیل شکاف پیش می‌رود.

شکاف‌ها، مناطق بسیار مهمی در نمودار‌های بازار هستند که به‌واسطه آن‌ها می‌توان بهتر مناطق حمایت و مقاومت را شناسایی کرد. زمانی که یک شکاف صعودی پر می‌شود کف حفره به ‌عنوان یک ناحیه حمایتی عمل می‌کند. در این موقعیت اگر قیمت در زیر شکاف بسته شود ناحیه حمایت شکسته شده و علامت نزول قیمت را صادر می‌کند. بالعکس زمانی که یک شکاف نزولی پر می‌شود سقف حفره به‌ عنوان یک ناحیه مقاومت عمل می‌کند شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال که در این موقعیت اگر قیمت در بالای شکاف بسته شود ناحیه مقاومت شکسته شده و علامت صعود قیمت را صادر می‌کند.

اغلب شکاف‌های قیمت نشئت‌گرفته از برخی رویدادها می‌باشند برای مثال اخبار و گزارش‌ها اقتصادی که در حدفاصل زمان بسته شدن یک بازار و آغاز بازار بعدی منتشر می‌شوند. احتیاجی نیست که این اخبار و گزارش‌ها مستقیماّ با بازار موردنظر مرتبط باشند بلکه بازار ممکن است از اخبار دیگر شرکت‌ها، گروه‌های صنعتی و حوادث جهانی متأثر گردد.

در شرایطی که هیچ‌گونه خبر یا گزارشی منتشر نشود بازار در قیمت پایانی دوره قبلی خود یا در نزدیکی آن باز می‌شود لیکن اگر اخبار قابل‌توجه یا تقاضای زیاد معامله گران وجود داشته باشد دستورهای معاملاتی افزایش می‌یابد و درنتیجه شکاف‌هایی رو شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال به بالا یا پایین تشکیل می‌گردد که در این مواقع حتی اگر شکاف بسیار کوچک هم باشد باز معتبر است.

شکاف‌های قیمت در بیشتر مواقع در نمودارهای روزانه دیده می‌شوند. شما نمی‌توانید غیر از نقطه آغازین، شکاف‌های واقعی (فضاهای خالی) را در نمودارهای میان‌روزی مشاهده نمایید. البته استثنائاتی در این زمینه وجود دارد برای مثال زمانی که در یک بازار میزان معاملات بسیار زیاد نباشد یا اینکه اخبار اقتصادی در ساعات فعالیت بازار منتشر گردد، ممکن است یک یا چند شکاف قیمت در نمودار میان‌روزی تشکیل گردد؛ ضمن اینکه اگر معاملات به‌طور موقت متوقف شود ممکن است بازار در زمان شروع مجدد، شکافی را ایجاد نماید. در غیر این موارد بیشتر شکاف‌هایی که در نمودارهای میان‌روزی مشاهده می‌شود شکاف‌های کوچک تشکیل‌شده در میان بدنه‌های شمع‌ها است که با توجه به همپوشانی بدنه‌ها و سایه‌ها هیچ فضای خالی در نمودار مشاهده نمی‌شود و بر این اساس شناسایی آن‌ها به مهارت خاصی نیاز دارد.

حقیر بخشی از مباحث شکاف‌های قیمت را در کتاب «الگوهای هارمونیک در بازارهای سرمایه» و همچنین کتاب «مرجع کامل امواج الیوت در بازارهای سرمایه» مطرح کرده‌ام لیکن کار گسترده‌ای بر روی آن انجام نداده‌ام. بررسی منابع موجود در خصوص شکاف‌های قیمت حاکی از فقدان مطالعات نظام‌مند در ارتباط با ماهیت و نحوه تجزیه و تحلیل آن‌ها است. بیشتر کارهایی که اخیراً در زمینۀ تجزیه و تحلیل تکنیکال شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال صورت گرفته بر مبنای مدل‌های ریاضیاتی پیچیده بوده است. حال آنکه بررسی دقیق‌تر یکی از نظریات ساده و بنیادین تجزیه و تحلیل تکنیکال، کاری جالب و در خور توجه خواهد بود ضمن اینکه بررسی شکاف‌های قیمت می‌تواند بخش مهمی از مبحث نوین «پرایس اکشن» یا همان بررسی رفتار قیمت بدون استفاده از اندیکاتورها و اوسیلاتورها باشد. از این رو، کتاب حاضر که جزو معدود منابع موجود در خصوص شکاف‌های قیمت است را به ناشر محترم معرفی نموده تا هر چه سریع‌تر زمینه‌های چاپ این اثر ارزشمند فراهم گردد.

مطالعه این کتاب ارزشمند را به تمام علاقه‌مندان و مشتاقان بازار سرمایه توصیه می‌نمایم ضمن اینکه اگر درصدد کسب دانش و تجربه کامل در تحلیل گری بازار سرمایه هستید از مسیر راهی که مکرراً در کتاب‌های منتشره و دوره‌های آموزشی متذکر شده‌ام و در وب‌گاه شخصی حقیر نیز با عنوان«مسیر یادگیری دانش تحلیل در بازارهای سرمایه» موجود است، غافل نشوید.

انواع گپ قیمتی در بازار های مالی

به فاصله یا فضای پر نشده در نمودار که به دلیل حرکت سریع قیمت در هر یک از جهت ها رخ می دهد، شکاف یا گپ قیمتی گفته می شود. در یک روند صعودی، زمانی گپ ایجاد می شود که یک شمع با بالاترین سطح قیمتی، از شمع بعدی با پایین ترین سطح قیمت، پایین تر باشد. برعکس آن نیز یعنی در روند نزولی، زمانی گپ رخ می دهد که یک شمع با پایین ترین سطح قیمتی، از شمع بعدی با بالاترین سطح قیمت، بالاتر باشد.

شکاف یا گپ همان ناحیه ای از نمودار قیمتی می باشد که هیچ معامله ای توسط تریدرها در آن قسمت انجام نشده است و همین موضوع یک فضای خالی در نمودار را ایجاد می کند. گپ ها نشان دهنده مناطق مهمی از روند هستند که معامله گران می توانند به کمک آن بهتر نقاط ورود و خروج را مشخص کنند. شکاف ها در بیشتر اوقات در نمودارهای روزانه و ساعتی مشهودتر از نمودارهای هفتگی و ماهانه می باشند. البته شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال در صورت ظاهر شدن در نمودارهای بلندمدت، اهمیت بیشتری خواهند داشت. یکی از مهم ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال، شکاف قیمت می باشد. تریدرها برای کسب سود کافی باید اطلاعات زیادی در رابطه با گپ قیمتی و کاربردهای آن داشته باشند.

انواع گپ قیمتی در بازارهای مالی

چهار گپ با روش های معامله متفاوت وجود دارد که هنگام سرمایه گذاری، سرمایه گذاران باید به تفاوت آنها توجه کنند.

زیرا تشخیص اشتباه گپ ها برای سرمایه گذاران ضرر و زیان به دنبال خواهد داشت.

1- گپ شکست یا Breakaway gap

گپ شکست یک گپ قیمتی در بازارهای مالی می باشد و زمانی ایجاد می شود که قیمت یک حرکت جهت دار سریع را از منطقه ای محدود آغاز می کند. این شکاف زمانی بزرگ تر می شود که با الگوهای واضحی از جمله مثلث های صعودی و نزولی و همچنین دامنه های معاملاتی همراه شود. یک شکاف شکست با حجم قابل توجه، یک روند صعودی قوی پس از آن نشانه وجود خواهد داشت که بعید است پر شود. به احتمال زیاد یک حرکت با حجم پایین، قیمت را به این منطقه برگشت خواهد داد. در مقایسه با انواع دیگر گپ ها، می توان گفت که خط پایین گپ های شکست کمتر پر می شوند.

گپ شکست به لحاظ تکنیکال بسیار مهم می باشد و آغاز یک حرکت بسیار قوی را نشان می دهد. به این معنا که یک حرکت قوی در جهت روند را پس از شکست منطقه حمایت یا مقاومت، آغاز می کند. معامله گران باید پیش از این شکست، اقدام به خرید و فروش کنند.

2- گپ مشترک یا Common gap

گپ مشترک که با نام های گپ الگو، گپ منطقه و گپ موقتی نیز شناخته شده است، بیشتر اوقات در مناطق معاملاتی و در حین حرکت های یکنواخت قیمت دیده می شود. اندازه این نوع شکاف خیلی بزرگ نیست و معمولا سریع پر می شوند. این نوع گپ در رابطه با حرکت قیمت بعد از ایجاد شکاف، اطلاعات بسیار کمی می دهند. گپ مشترک در یک الگوی مهم قیمت در نمودار، به ندرت ظاهر می شود. شکاف مشترک مناطقی می باشد که در آن جا کمترین معاملات انجام شده است.

3- گپ فرسودگی یا Exhaustion

یکی دیگر از انواع گپ قیمتی در بازارهای مالی، گپ فرسودگی است. بعد از یک حرکت طولانی مدت یا سریع قیمت، این شکاف به وجود می آید که نشان دهنده پایان روند می باشد و احتمال یک روند یا الگوی جدید وجود دارد. این گپ در حدود پایان یک الگوی قیمت به وجود می آید و نشانه تلاش نهایی جهت رسیدن به پایین ترین و یا بالاترین سطح قیمتی می باشد.

شکاف های فرسودگی به طور کلی در منطقه ای از حرکت افزایشی یا کاهشی سریع رخ می دهند. در واقع می توان گفت اغلب در یک حرکت بزرگ نزولی و یا صعودی ایجاد می شوند. حجم معاملات قبل از این شکاف ها معمولا افزایش قابل توجهی دارد و در یک روند صعودی در اغلب اوقات منجر به افزایش شدید قیمت می شود که این شکاف ها باید پر شوند.

4- گپ ادامه دهنده يا روند (CONTINUE GAP)

گپ اندازه گیری که معروف به شکاف تداوم یا شکاف فرار نیز می باشد در میانه یک الگوی قیمت ایجاد می شود. این گپ نشانه ای هجوم خریداران و فروشندگانی می باشد که در رابطه با جهت اصلی حرکت دارایی در آینده، نظر مشترکی دارند. این نوع شکاف در زمان نوسان قیمت یا اصلاح قیمت در یک منطقه محدود ایجاد نمی شود، بلکه در زمان یک افزایش یا کاهش سریع رخ می دهند. شکاف های شکاف قیمت در تحلیل تکنیکال فرار معمولا تا مدت طولانی پر نمی شوند.

در صورتی که این شکاف در یک روند صعودی رخ دهد، نشان دهنده ادامه حرکت صعودی می باشد و زمانی که در یک روند نزولی ایجاد شود، بیانگر ورود فروشندگان بیشتر به موقعیت های فروش و همچنین ادامه حرکت نزولی می باشد.

معامله در گپ قیمتی

اشتباه گرفتن شکاف فرسودگی به جای شکاف فرار، یک اشتباه رایج در زمان معامله در گپ ها می باشد. این اشتباه می تواند منجر به این شود که سرمایه گذار در زمان نادرستی وارد موقعیت شود و سود قابل توجهی را در نیمه دوم روند صعودی از دست بدهد.

معامله گران برای تشخیص شکاف فرسودگی از شکاف اندازه گیری، باید حجم معاملات را در نظر بگیرند. قبل از ایجاد یک شکاف فرسودگی، معمولا حجم معاملات به شدت افزایش می یابد.

شکاف های اندازه گیری و فرسودگی، به پیش بینی حرکت در جهت های مخالف مربوط می باشند، به همین دلیل درک تفاوت این دو شکاف ضروری و مهم است.

درکت تفاوت بین انواع شکاف ها به سرمایه گذاران و تریدرها کمک می کند تا بتوانند سود خوبی را در هر بازاری به دست آورند.

نکته بعدی این است که توقف یک گپ به محض پر شدن آن، بعید به نظر می‌ رسد، به این دلیل که در این گپ هیچ محدوده حمایتی یا مقاومتی آنی وجود ندارد.